Bình thường hóa quan hệ
Ngày 2.7.1993, sau gần 20 năm thực hiện lệnh cấm vận với Việt Nam kể từ sau khi chiến tranh kết thúc (30.4.1975), Mỹ tuyên bố không ngăn cản các nước khác cho Việt Nam vay trả nợ tổ chức tài chính quốc tế.
Chưa đầy 1 năm sau, ngày 3.2.1994, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Bill Clinton tuyên bố bỏ hoàn toàn cấm vận Việt Nam. Hai nước bắt đầu mở văn phòng liên lạc từ cuối tháng 1.1995. Đây là động thái mở đầu cho việc bình thường hóa quan hệ Việt Nam - Mỹ.
Tổng thống Mỹ Bill Clinton tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam
Ngày 11.7.1995, Tổng thống Mỹ Bill Clinton tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Cùng ngày (sáng 12.7.1995 theo giờ Việt Nam), Thủ tướng Việt Nam Võ Văn Kiệt thông báo quyết định bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa 2 nước Việt Nam - Mỹ.
Một tháng sau, ngày 5.8.1995, tại Hà Nội, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Warren Christopher và Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Mạnh Cầm ký Nghị định thư, chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mỹ; cuối năm này, Việt Nam và Mỹ khai trương đại sứ quán tại Washington D.C và Hà Nội. Tới tháng 7.1997, Việt Nam và Mỹ trao đổi đại sứ lần đầu tiên kể từ sau chiến tranh. Ông Lê Văn Bàng trở thành Đại sứ Việt Nam đầu tiên tại Mỹ và ông Douglas Peterson trở thành Đại sứ Mỹ đầu tiên tại Việt Nam.

Thủ tướng Việt Nam Võ Văn Kiệt thông báo Quyết định bình thường hóa
quan hệ ngoại giao giữa 2 nước Việt Nam - Mỹ sáng 12.7.1995
Vào tháng 10.1995, Chủ tịch nước Lê Đức Anh và phu nhân, là nguyên thủ Việt Nam đầu tiên gặp chính thức với Tổng thống Bill Clinton và phu nhân tại New York trong dịp đến Mỹ tham dự lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Liên Hiệp Quốc. Tháng 10.1998, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Mạnh Cầm lần đầu tiên kể từ sau chiến tranh đến thăm chính thức Mỹ.
Tới 13.7.2000, Bộ trưởng Thương mại Vũ Khoan và Đại diện Thương mại Mỹ Charlene Barshefsky ký Hiệp định Thương mại song phương (BTA) tại Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ sau nhiều vòng đàm phán.
Sau khi BTA có hiệu lực (ngày 10.12.2001), Mỹ đã áp dụng Quy chế quan hệ thương mại bình thường và Quy chế tối huệ quốc (MFN), mở cửa thị trường cho các nhà xuất khẩu Việt Nam, giảm mức thuế quan trung bình đánh vào hàng nhập khẩu từ Việt Nam từ 40% xuống 4%.
Tháng 9.2000, Chủ tịch nước Trần Đức Lương gặp chính thức Tổng thống Bill Clinton tại New York trong dịp tham dự hội nghị Thiên niên kỷ của Liên Hiệp Quốc và chính thức mời tổng thống Mỹ đến thăm Việt Nam.

Chủ tịch nước Trần Đức Lương chủ trì lễ đón chính thức Tổng thống Bill Clinton
vào năm 2000
Chỉ 2 tháng sau đó, từ 16 - 19.11.2000, Tổng thống Mỹ Bill Clinton thăm chính thức Việt Nam, trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên tới thăm Việt Nam sau 25 năm kể từ khi chiến tranh kết thúc. Đây được đánh giá là chuyến thăm lịch sử, làm chuyển biến mối quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam sau chiến tranh.
Một năm sau chuyến thăm của Tổng thống Bill Clinton, ngày 4.10.2001, Thượng viện Mỹ thông qua Hiệp định Thương mại Việt - Mỹ. Sau đó, tân Tổng thống Mỹ George W.Bush cũng phê chuẩn Hiệp định này. Năm năm sau (2006), ông Bush tới thăm Việt Nam khi tham dự hội nghị APEC.
Đối tác toàn diện
Từ 19 - 24.6.2005, Thủ tướng Phan Văn Khải thăm chính thức Mỹ. Đây là chuyến thăm Mỹ đầu tiên của một Thủ tướng Việt Nam kể từ năm 1975. Trong chuyến thăm này, hai nước ký Thỏa thuận Hợp tác kinh tế và kỹ thuật, cũng như các thỏa thuận về sự phê chuẩn quốc tế, tình báo và hợp tác quân sự.
Thủ tướng Phan Văn Khải cùng với hơn 100 đại diện của khu vực công và tư nhân đến thăm 3 thành phố khác và ký kết nhiều hợp đồng kinh doanh lớn.
Thủ tướng Phan Văn Khải gặp gỡ Tổng thống George W. Bush
trong chuyến thăm chính thức nước Mỹ vào năm 2005
Một năm sau, dự luật dành Quy chế thương mại bình thường vĩnh viễn cho Việt Nam được thông qua bởi Hạ viện Mỹ (ngày 8.12.2006) và Thượng viện Mỹ (ngày 9.12.2006).
Tới tháng 6.2007, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thăm chính thức Mỹ và hội kiến với Tổng thống George Bush để thảo luận về hợp tác kinh tế thương mại.
Tháng 6.2008, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thăm chính thức Mỹ theo lời mời của Tổng Thống Mỹ, George W. Bush. Trong hội đàm với các lãnh đạo Thượng viện và Hạ viện Mỹ, Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Tài chính Mỹ khi đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đều nhận được những tín hiệu tích cực trong việc thúc đẩy mạnh mẽ mối quan hệ song phương, đặc biệt là về kinh tế, thương mại, đầu tư và giáo dục giữa Việt Nam và Mỹ.

Hai năm sau, từ ngày 7.7.2015 - 11.7.2015, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm Mỹ theo lời mời của Tổng thống Barack Obama, nhân dịp kỷ niệm 20 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mỹ và 40 năm chấm dứt chiến tranh.
Đây là chuyến thăm đầu tiên tới Mỹ của người lãnh đạo cao nhất Đảng Cộng sản Việt Nam kể từ sau khi kết thúc chiến tranh, đánh một dấu mốc quan trọng mới, mở ra một trang mới trong quan hệ giữa hai nước.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hội đàm với Tổng thống Mỹ Barack Obama
trong chuyến thăm năm 2015
Từ ngày 22 - 24.5.2016, Tổng thống Mỹ Barack Obama thăm cấp nhà nước tới Việt Nam. Trong chuyến thăm, Tổng thống Barack Obama tuyên bố Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận bán vũ khí sát thương đối với Việt Nam.
Tổng thống Mỹ Barack Obama trong chuyến thăm cấp nhà nước tới Việt Nam năm 2016
Một năm sau, từ ngày 29 - 31.5.2017, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Mỹ theo lời mời của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Sáu tháng sau, tháng 11.2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump thăm cấp nhà nước tới Việt Nam để dự Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều, trở thành tổng thống Mỹ đầu tiên thăm Việt Nam trong năm đầu nhiệm kỳ.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Tổng thống Mỹ Donald Trump
Hai năm sau, ông Trump tới Việt Nam lần thứ 2 và có chuyến thăm không chính thức tới Việt Nam để dự Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều lần 2.
“Chất chiến lược” trong quan hệ Việt - Mỹ
Trên nền tảng quan hệ đối tác toàn diện, trong những năm qua, Việt Nam và Mỹ đã có những bước tiến vượt bậc trên nhiều lĩnh vực.
Kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Mỹ đang gia tăng nhanh, với tốc độ tăng trưởng khoảng 15%/năm trong 1 thập kỷ gần đây. Nếu năm 1995 kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước mới dừng ở mức 450 triệu USD thì kết thúc năm 2020, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Mỹ đạt hơn 90 tỷ USD.
Chỉ sau 2 năm BTA có hiệu lực, Mỹ đã trở thành thị trường xuất khẩu số một của Việt Nam. Cho tới hiện nay, Mỹ vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất đồng thời là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam.
Mỹ đã tích cực hỗ trợ Việt Nam khắc phục hậu quả chiến tranh, nâng cao năng lực lực lượng cảnh sát biển, hỗ trợ lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế của Việt Nam. Việt Nam, Mỹ cùng các nước tích cực hợp tác duy trì tự do hàng hải và thực thi Công ước Luật biển của Liên Hợp Quốc UNCLOS 1982 tại khu vực Biển Đông. Mỹ cũng tích cực hỗ trợ Việt Nam trong việc chống lại biến đổi khí hậu, nước biển dâng và nhiều chương trình y tế và sức khỏe tại Việt Nam.
Trong lĩnh vực giáo dục, Việt Nam tiếp tục đứng thứ 6 trong những nước có sinh viên du học tại Mỹ, với 23.777 sinh viên ở bậc đại học trong năm học 2019-2020. Sinh viên Việt Nam đóng góp 827 triệu USD cho nền kinh tế Mỹ trong năm học này.
Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam, với những tiến triển trong quan hệ giữa 2 nước Việt Nam - Mỹ, tuy chưa được gọi tên song “chất chiến lược” đã có trong mối quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ.
Theo thứ trưởng ngoại giao Mỹ Biegun, sự chuyển biến lớn trong quan hệ hai nước là kết quả của lòng can đảm, sự quyết tâm và tầm nhìn của rất nhiều cá nhân từ cả hai phía, những người tin tưởng vào triển vọng hòa bình.
Các khác biệt về chính trị hay kinh tế luôn song hành với hợp tác, điều quan trọng là hiểu biết, có sự song trùng về cách tiếp cận và xử lý phù hợp lợi ích cả hai bên.
Nguồn tổng hợp Internet